Bengu
New member
OG Kesici Nasıl Çalışır? – Elektriğin Gücünü Kontrol Eden Görünmez Kahraman Üzerine Eleştirel Bir Bakış
Selam arkadaşlar,
Geçen gün iş yerinde yaşanan kısa bir elektrik kesintisi beni bir anda düşündürdü: O kadar gelişmiş sistemlerin ortasında, her şeyin başında duran o küçük ama hayati cihaz olan OG kesici (Orta Gerilim Kesici) tam olarak nasıl çalışıyor?
Daha da önemlisi, gerçekten güvenli mi, yoksa teknolojinin gölgesinde kalan riskli bir noktada mı duruyoruz?
Bu sorularla birlikte biraz araştırma yaptım, sahadaki insanların deneyimlerini dinledim, mühendis arkadaşlarla konuştum ve forumdaki sizlerle bu konuyu eleştirel bir şekilde tartışmak istedim.
---
1. OG Kesici Nedir ve Ne İşe Yarar?
Basitçe söylemek gerekirse, OG kesici; elektrik şebekesindeki orta gerilim (genellikle 1 kV – 36 kV arası) hatlarda aşırı akım, kısa devre veya arıza durumlarında devreyi otomatik olarak açıp sistemi koruyan bir cihazdır.
Yani düşünün: binlerce voltluk bir enerji akışı var, bir yerde anlık bir hata oluşuyor. O anda devreye OG kesici giriyor ve o enerjiyi “keserek” hem ekipmanı hem insanı koruyor.
Fakat işin ironik tarafı şu:
Bu cihaz, elektriğin “görünmeyen güvenlik duvarı” olarak çalışsa da, çoğu insan onun varlığından habersiz.
Elektrik gittiğinde herkes trafoyu suçlar, ama o anda sahnenin arkasında görevini sessizce yapan şey çoğu zaman bir OG kesicidir.
---
2. Çalışma Prensibi: Basit Görünüp Karmaşık Olan Mekanizma
OG kesiciler üç ana bölümden oluşur:
- Mekanik sistem (açma-kapama mekanizması)
- Kumanda devresi (koruma röleleri)
- Ark söndürme sistemi
Kesici, sistemde bir arıza algılandığında (örneğin fazlar arası kısa devre), röle bu durumu tespit eder ve kesiciye “aç” komutu gönderir.
Bu işlem milisaniyeler içinde olur.
Fakat o sırada hatlarda yüzlerce amperlik bir akım akmaktadır; bu akımın bir anda kesilmesi, büyük bir elektrik arkı oluşturur.
İşte bu noktada ark söndürme sistemi devreye girer: vakum, SF₆ (sülfür hekzaflorür) gazı veya hava yalıtımlı sistemler sayesinde ark söndürülür.
Ancak burada bir tartışma başlıyor:
SF₆ gazı, mükemmel bir yalıtkan olmasına rağmen küresel ısınma potansiyeli CO₂’nin 23.000 katıdır.
Yani çevreye duyarlı bir bakış açısıyla baktığımızda, bu “teknolojik mucize” aynı zamanda ekolojik bir tehlike.
---
3. Erkeklerin Stratejik, Kadınların Empatik Bakışı
Forumlarda bu konuyu konuşurken fark ediliyor ki, erkek mühendisler genellikle OG kesiciye “sistem güvenliği” açısından yaklaşıyor.
Bir kullanıcının yorumu dikkat çekiciydi:
> “OG kesiciyi eleştirmenin anlamı yok, bu cihazlar sistemin kalbidir. Stratejik olarak arıza anında karanlıkta kalmamak istiyorsan, kesiciye güveneceksin.”
Bu, tipik bir çözüm odaklı erkek bakışı. Riskleri görse de, teknik başarıya odaklanıyor.
Yani mesele duygusal değil, sistemsel.
Öte yandan, kadın mühendislerin veya teknisyenlerin yaklaşımı farklı.
Bir kullanıcı şöyle yazmıştı:
> “Evet, OG kesici koruyor ama bakım sırasında personel güvenliği hâlâ yetersiz. İnsan hatasına açık sistemleri kutsallaştırmak yerine, insanı merkeze almalıyız.”
Bu yaklaşım daha ilişkisel ve empatik.
Cihazın teknik mükemmelliği değil, onunla etkileşen insanın güvenliği önemseniyor.
İşte tam da burada toplumsal cinsiyet farkının mühendisliğe yansımasını görebiliyoruz:
Erkek akıl “sistemi”, kadın sezgisi “insanı” korumak istiyor.
---
4. OG Kesicinin Güvenlik Açmazı
Eleştirel bir gözle baktığımızda, OG kesicilerin en büyük sorunu bakım zorlukları ve yanlış müdahalelerdir.
Türkiye’de özellikle bazı dağıtım bölgelerinde hâlâ eski tip yağlı kesiciler kullanılıyor.
Bu kesicilerde arıza anında ark oluşumu yağın içinde gerçekleştiği için, patlama riski yüksek.
Yani sistem sizi korurken, aynı anda başka bir tehlike yaratabiliyor.
Modern SF₆ gazlı kesiciler bu riski azaltıyor ama çevreye zarar veriyor.
Vakumlu kesiciler çevre açısından daha güvenli ama bakım maliyeti yüksek.
Peki hangisini tercih etmeliyiz?
Bu noktada kritik bir soru ortaya çıkıyor:
> “Teknolojik mükemmellik mi, sürdürülebilir güvenlik mi?”
Her iki yaklaşım da haklı, ama uzun vadede doğayı hiçe sayan sistem güvenliği, sonunda insanı da riske atıyor.
---
5. Kullanıcı Deneyimi: Sahada Çalışanların Sesleri
Forumlarda çalışanların yorumlarına baktığınızda çok ilginç detaylar çıkıyor:
Bir teknisyen şöyle yazmış:
> “OG kesici arıza anında devreyi açtı ama manuel reset için 3 kişi uğraştık. Mekanizma hâlâ ağır, hata yapma riski yüksek.”
Bir diğeri ise şunu söylüyor:
> “Yeni vakumlu kesiciler sessiz, hızlı ve güvenli ama fiyatları küçük işletmeler için erişilmez.”
Yani OG kesici sistemleri sadece teknik bir konu değil, ekonomik bir adalet meselesi haline de gelmiş durumda.
Zengin ülkelerde çevre dostu kesiciler standartken, gelişmekte olan ülkelerde hâlâ “patlayabilir” modeller kullanılıyor.
---
6. Forumda Tartışma: Peki Çözüm Ne?
Şimdi size soruyorum arkadaşlar:
- Bir OG kesici, sadece enerji kesmekle mi görevli olmalı, yoksa çevreyi ve insanı da korumalı mı?
- Sizce SF₆ gazı gibi tehlikeli ama etkili sistemleri kullanmaya devam etmeli miyiz?
- Mühendislik sadece matematik mi, yoksa ahlaki bir sorumluluk da taşıyor mu?
Bu soruların net cevabı yok.
Ama belki de asıl çözüm, erkeklerin stratejik zekâsıyla kadınların empatik vizyonunu birleştiren bütüncül bir mühendislik anlayışında yatıyor.
---
7. Sonuç: Elektriği Kesmek Kolay, Sorumluluğu Değil
Sonuçta OG kesici, bir düğmeye basmak kadar basit görünen ama arkasında yüzlerce teknik parametre, risk hesabı ve etik karar barındıran bir sistemdir.
O sadece elektriği kesmez; bazen bir hayatı, bazen bir fabrikayı, bazen de bir çevre dengesini etkiler.
Eleştirel bakışla baktığımızda, OG kesici teknolojisi mükemmel ama eksiksiz değil.
Erkeklerin çözüm odaklı mühendisliğiyle kadınların insan merkezli duyarlılığı birleşmedikçe, bu sistemler hep “eksik güvenli” kalacaktır.
Ve belki de sormamız gereken son soru şudur:
> “Elektriği kontrol ediyoruz, peki gerçekten gücü kim kontrol ediyor?”
Bu soruya net cevap veremesek de, tartışmaya açık tutmak bile bizi daha bilinçli bir geleceğe götürebilir.
Çünkü bazen en büyük enerji, eleştiriden doğar.
Selam arkadaşlar,
Geçen gün iş yerinde yaşanan kısa bir elektrik kesintisi beni bir anda düşündürdü: O kadar gelişmiş sistemlerin ortasında, her şeyin başında duran o küçük ama hayati cihaz olan OG kesici (Orta Gerilim Kesici) tam olarak nasıl çalışıyor?
Daha da önemlisi, gerçekten güvenli mi, yoksa teknolojinin gölgesinde kalan riskli bir noktada mı duruyoruz?
Bu sorularla birlikte biraz araştırma yaptım, sahadaki insanların deneyimlerini dinledim, mühendis arkadaşlarla konuştum ve forumdaki sizlerle bu konuyu eleştirel bir şekilde tartışmak istedim.
---
1. OG Kesici Nedir ve Ne İşe Yarar?
Basitçe söylemek gerekirse, OG kesici; elektrik şebekesindeki orta gerilim (genellikle 1 kV – 36 kV arası) hatlarda aşırı akım, kısa devre veya arıza durumlarında devreyi otomatik olarak açıp sistemi koruyan bir cihazdır.
Yani düşünün: binlerce voltluk bir enerji akışı var, bir yerde anlık bir hata oluşuyor. O anda devreye OG kesici giriyor ve o enerjiyi “keserek” hem ekipmanı hem insanı koruyor.
Fakat işin ironik tarafı şu:
Bu cihaz, elektriğin “görünmeyen güvenlik duvarı” olarak çalışsa da, çoğu insan onun varlığından habersiz.
Elektrik gittiğinde herkes trafoyu suçlar, ama o anda sahnenin arkasında görevini sessizce yapan şey çoğu zaman bir OG kesicidir.
---
2. Çalışma Prensibi: Basit Görünüp Karmaşık Olan Mekanizma
OG kesiciler üç ana bölümden oluşur:
- Mekanik sistem (açma-kapama mekanizması)
- Kumanda devresi (koruma röleleri)
- Ark söndürme sistemi
Kesici, sistemde bir arıza algılandığında (örneğin fazlar arası kısa devre), röle bu durumu tespit eder ve kesiciye “aç” komutu gönderir.
Bu işlem milisaniyeler içinde olur.
Fakat o sırada hatlarda yüzlerce amperlik bir akım akmaktadır; bu akımın bir anda kesilmesi, büyük bir elektrik arkı oluşturur.
İşte bu noktada ark söndürme sistemi devreye girer: vakum, SF₆ (sülfür hekzaflorür) gazı veya hava yalıtımlı sistemler sayesinde ark söndürülür.
Ancak burada bir tartışma başlıyor:
SF₆ gazı, mükemmel bir yalıtkan olmasına rağmen küresel ısınma potansiyeli CO₂’nin 23.000 katıdır.
Yani çevreye duyarlı bir bakış açısıyla baktığımızda, bu “teknolojik mucize” aynı zamanda ekolojik bir tehlike.
---
3. Erkeklerin Stratejik, Kadınların Empatik Bakışı
Forumlarda bu konuyu konuşurken fark ediliyor ki, erkek mühendisler genellikle OG kesiciye “sistem güvenliği” açısından yaklaşıyor.
Bir kullanıcının yorumu dikkat çekiciydi:
> “OG kesiciyi eleştirmenin anlamı yok, bu cihazlar sistemin kalbidir. Stratejik olarak arıza anında karanlıkta kalmamak istiyorsan, kesiciye güveneceksin.”
Bu, tipik bir çözüm odaklı erkek bakışı. Riskleri görse de, teknik başarıya odaklanıyor.
Yani mesele duygusal değil, sistemsel.
Öte yandan, kadın mühendislerin veya teknisyenlerin yaklaşımı farklı.
Bir kullanıcı şöyle yazmıştı:
> “Evet, OG kesici koruyor ama bakım sırasında personel güvenliği hâlâ yetersiz. İnsan hatasına açık sistemleri kutsallaştırmak yerine, insanı merkeze almalıyız.”
Bu yaklaşım daha ilişkisel ve empatik.
Cihazın teknik mükemmelliği değil, onunla etkileşen insanın güvenliği önemseniyor.
İşte tam da burada toplumsal cinsiyet farkının mühendisliğe yansımasını görebiliyoruz:
Erkek akıl “sistemi”, kadın sezgisi “insanı” korumak istiyor.
---
4. OG Kesicinin Güvenlik Açmazı
Eleştirel bir gözle baktığımızda, OG kesicilerin en büyük sorunu bakım zorlukları ve yanlış müdahalelerdir.
Türkiye’de özellikle bazı dağıtım bölgelerinde hâlâ eski tip yağlı kesiciler kullanılıyor.
Bu kesicilerde arıza anında ark oluşumu yağın içinde gerçekleştiği için, patlama riski yüksek.
Yani sistem sizi korurken, aynı anda başka bir tehlike yaratabiliyor.
Modern SF₆ gazlı kesiciler bu riski azaltıyor ama çevreye zarar veriyor.
Vakumlu kesiciler çevre açısından daha güvenli ama bakım maliyeti yüksek.
Peki hangisini tercih etmeliyiz?
Bu noktada kritik bir soru ortaya çıkıyor:
> “Teknolojik mükemmellik mi, sürdürülebilir güvenlik mi?”
Her iki yaklaşım da haklı, ama uzun vadede doğayı hiçe sayan sistem güvenliği, sonunda insanı da riske atıyor.
---
5. Kullanıcı Deneyimi: Sahada Çalışanların Sesleri
Forumlarda çalışanların yorumlarına baktığınızda çok ilginç detaylar çıkıyor:
Bir teknisyen şöyle yazmış:
> “OG kesici arıza anında devreyi açtı ama manuel reset için 3 kişi uğraştık. Mekanizma hâlâ ağır, hata yapma riski yüksek.”
Bir diğeri ise şunu söylüyor:
> “Yeni vakumlu kesiciler sessiz, hızlı ve güvenli ama fiyatları küçük işletmeler için erişilmez.”
Yani OG kesici sistemleri sadece teknik bir konu değil, ekonomik bir adalet meselesi haline de gelmiş durumda.
Zengin ülkelerde çevre dostu kesiciler standartken, gelişmekte olan ülkelerde hâlâ “patlayabilir” modeller kullanılıyor.
---
6. Forumda Tartışma: Peki Çözüm Ne?
Şimdi size soruyorum arkadaşlar:
- Bir OG kesici, sadece enerji kesmekle mi görevli olmalı, yoksa çevreyi ve insanı da korumalı mı?
- Sizce SF₆ gazı gibi tehlikeli ama etkili sistemleri kullanmaya devam etmeli miyiz?
- Mühendislik sadece matematik mi, yoksa ahlaki bir sorumluluk da taşıyor mu?
Bu soruların net cevabı yok.
Ama belki de asıl çözüm, erkeklerin stratejik zekâsıyla kadınların empatik vizyonunu birleştiren bütüncül bir mühendislik anlayışında yatıyor.
---
7. Sonuç: Elektriği Kesmek Kolay, Sorumluluğu Değil
Sonuçta OG kesici, bir düğmeye basmak kadar basit görünen ama arkasında yüzlerce teknik parametre, risk hesabı ve etik karar barındıran bir sistemdir.
O sadece elektriği kesmez; bazen bir hayatı, bazen bir fabrikayı, bazen de bir çevre dengesini etkiler.
Eleştirel bakışla baktığımızda, OG kesici teknolojisi mükemmel ama eksiksiz değil.
Erkeklerin çözüm odaklı mühendisliğiyle kadınların insan merkezli duyarlılığı birleşmedikçe, bu sistemler hep “eksik güvenli” kalacaktır.
Ve belki de sormamız gereken son soru şudur:
> “Elektriği kontrol ediyoruz, peki gerçekten gücü kim kontrol ediyor?”
Bu soruya net cevap veremesek de, tartışmaya açık tutmak bile bizi daha bilinçli bir geleceğe götürebilir.
Çünkü bazen en büyük enerji, eleştiriden doğar.