Duru
New member
Malatyalılar Doğulu mu? Tartışması: Çekirdeğin Göbeğinden Bakış
Şimdi kabul edelim; Türkiye’de coğrafi konular, sanki harita dersinde değil de kahve muhabbetinde çözülüyormuş gibi ele alınıyor. “Abi Malatya doğu mu, iç anadolu mu?” sorusu da tam o masada, yan masadan çekirdek sesi gelirken tartışmaya açılacak cinsten. Bir yanda “Kayısı doğudan çıkar, batıya gider” diyenler, diğer yanda “Bizim toprağımızın yarısı zaten İç Anadolu’da, abartmayın” diye karşılık verenler. İşin eğlenceli tarafı ise herkesin kendi bakış açısının haklılığına gönülden inanması.
Coğrafya Kitaplarının Katılığı vs. Forumların Esnekliği
Harita ve ansiklopedilere bakarsanız Malatya, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde. Net bilgi. Ama forumlarda işler öyle resmi değil; burada mesele biraz “biz nasıl hissediyoruz?” kısmında dönüyor. Malatyalılar kendilerini hem doğulu hem de merkezi bir yerde görüyor. “Doğuluyuz ama o kadar da doğu değiliz” gibi bir yaklaşım, biraz da akrabaların yaz tatilinde “sizinkiler doğudan mı geliyor?” sorusuna karşı geliştirilen refleks.
Erkeklerin Çözüm Odaklı Yaklaşımı
Forumlarda Malatyalı erkekler genelde stratejik yaklaşır:
— “Arkadaşım, aç Google Maps’i bak. Malatya’nın koordinatlarını gör, sonra doğu mu değil mi ona göre konuş.”
Onlara göre mesele haritayla kapanır. Harita doğuyu gösteriyorsa doğudur, stratejik bir plan gibi. Hatta bazen “Yolu Ankara’dan mı, Diyarbakır’dan mı kısa?” diye mesafe hesabı yapanlar çıkar. O kadar çözüm odaklıdırlar ki konu kayısıdan fiyatlara, oradan tren yoluna, oradan bölgesel gelişmişlik endeksine kadar gider.
Kadınların Empatik Yaklaşımı
Malatyalı kadınlar ise daha ilişki odaklı yaklaşır:
— “Biz doğuluyuz, evet ama bizim kültürümüzde İç Anadolu’nun da, Akdeniz’in de dokunuşu var. Bizim mutfağımız, düğünlerimiz, misafirperverliğimiz hep birleşimdir.”
Onlar için mesele sadece harita değil, hissedilen aidiyet. Kadınlar akrabalarla bağları, komşuluk ilişkilerini, düğünlerdeki halay çeşitlerini işin içine katarak “doğu muyuz değil miyiz?” sorusunu daha insani bir pencereden tartışır.
Çekirdek Muhabbeti: Malatya’nın Gerçek Kimliği
Bir Malatyalının doğulu olup olmadığını anlamak için bence yapılacak en doğru şey, onu bir çekirdek tabağının başına oturtmaktır. Çekirdeği dişle kırıp içini hiç kayıpsız çıkarabiliyorsa: kesin doğulu refleksi vardır. Ama çekirdeği kırarken kabuğunu tamamen çitleyip un ufak edenler biraz daha İç Anadolu refleksine kayar. Bu, Malatyalı forumlarda sık sık yapılan esprilerden biridir.
Kültürel Karma: Yarı Doğu, Yarı Orta
Malatya aslında tam bir geçiş bölgesidir. Bir yanda Doğu’nun ağırbaşlılığı, diğer yanda İç Anadolu’nun pratikliği vardır. Mesela yemek kültürüne bakın: Analı-kızlı çorba, içli köfte, sarmalar… Bunlar doğulu damarı gösterir. Ama günlük yaşam pratiklerine bakarsınız, İç Anadolu’daki “çalış, üret, ticarete bak” mantığı da ağır basar.
Forumlarda Mizahi Atışmalar
Malatyalı bir erkek yazıyor:
— “Biz doğuluyuz kardeşim, fazla tartışmaya gerek yok. Doğu’nun en batısıyız ama hâlâ doğuyuz.”
Altına bir kadın cevap veriyor:
— “Sen öyle diyorsun ama biz düğünlerde İç Anadolu halayı da çekiyoruz, doğuda böyle karışık halay yok.”
Sonra üçüncü biri geliyor:
— “Ne doğusu ne ortası, Malatya kayısıdır. Nereden bakarsan bak, dünyanın ortasındayız.”
Forumun tadı da işte burada çıkıyor; herkes haklı gibi, kimse de yanılmıyor aslında.
Aidiyet Meselesi: Kendini Nerede Görüyorsun?
Malatyalıların bir kısmı, doğulu olmaktan gurur duyar. “Doğu’nun incisi” derler. Bazıları ise “bizim konumumuz farklı, biz Türkiye’nin kalbiyiz” diyerek ayrı bir kategori açar. Buradaki mesele aslında coğrafyadan ziyade kimlik ve aidiyet. İnsan nerede kendini rahat hissediyorsa oradandır.
Sonuç: Harita Çizgileri Değil, İnsanların Gönlü Belirler
Malatyalılar doğulu mu sorusunun kesin bir cevabı var mı? Evet: Haritaya göre var. Ama forumlarda bu mesele asla kapanmaz. Çünkü mesele sadece çizgiler değil, hisler ve ilişkiler. Erkekler çözüm odaklı harita açıp noktaları gösterirken, kadınlar empatiyle “bizim soframızda doğu da var, orta da var” diyor. Ve işin güzelliği, her iki yaklaşım da Malatya’nın zenginliğini yansıtıyor.
Kısacası Malatya, doğu mu batı mı değil, hem doğu hem batı; hem strateji hem empati. Forumlarda bu tartışma bitmez ama sohbeti de en tatlı yapan bu olur. Hele bir de kayısı tabağı yanınıza gelirse, mesele kendiliğinden çözülür: Malatya dünyanın ortasıdır.
Şimdi kabul edelim; Türkiye’de coğrafi konular, sanki harita dersinde değil de kahve muhabbetinde çözülüyormuş gibi ele alınıyor. “Abi Malatya doğu mu, iç anadolu mu?” sorusu da tam o masada, yan masadan çekirdek sesi gelirken tartışmaya açılacak cinsten. Bir yanda “Kayısı doğudan çıkar, batıya gider” diyenler, diğer yanda “Bizim toprağımızın yarısı zaten İç Anadolu’da, abartmayın” diye karşılık verenler. İşin eğlenceli tarafı ise herkesin kendi bakış açısının haklılığına gönülden inanması.
Coğrafya Kitaplarının Katılığı vs. Forumların Esnekliği
Harita ve ansiklopedilere bakarsanız Malatya, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümü’nde. Net bilgi. Ama forumlarda işler öyle resmi değil; burada mesele biraz “biz nasıl hissediyoruz?” kısmında dönüyor. Malatyalılar kendilerini hem doğulu hem de merkezi bir yerde görüyor. “Doğuluyuz ama o kadar da doğu değiliz” gibi bir yaklaşım, biraz da akrabaların yaz tatilinde “sizinkiler doğudan mı geliyor?” sorusuna karşı geliştirilen refleks.
Erkeklerin Çözüm Odaklı Yaklaşımı
Forumlarda Malatyalı erkekler genelde stratejik yaklaşır:
— “Arkadaşım, aç Google Maps’i bak. Malatya’nın koordinatlarını gör, sonra doğu mu değil mi ona göre konuş.”
Onlara göre mesele haritayla kapanır. Harita doğuyu gösteriyorsa doğudur, stratejik bir plan gibi. Hatta bazen “Yolu Ankara’dan mı, Diyarbakır’dan mı kısa?” diye mesafe hesabı yapanlar çıkar. O kadar çözüm odaklıdırlar ki konu kayısıdan fiyatlara, oradan tren yoluna, oradan bölgesel gelişmişlik endeksine kadar gider.
Kadınların Empatik Yaklaşımı
Malatyalı kadınlar ise daha ilişki odaklı yaklaşır:
— “Biz doğuluyuz, evet ama bizim kültürümüzde İç Anadolu’nun da, Akdeniz’in de dokunuşu var. Bizim mutfağımız, düğünlerimiz, misafirperverliğimiz hep birleşimdir.”
Onlar için mesele sadece harita değil, hissedilen aidiyet. Kadınlar akrabalarla bağları, komşuluk ilişkilerini, düğünlerdeki halay çeşitlerini işin içine katarak “doğu muyuz değil miyiz?” sorusunu daha insani bir pencereden tartışır.
Çekirdek Muhabbeti: Malatya’nın Gerçek Kimliği
Bir Malatyalının doğulu olup olmadığını anlamak için bence yapılacak en doğru şey, onu bir çekirdek tabağının başına oturtmaktır. Çekirdeği dişle kırıp içini hiç kayıpsız çıkarabiliyorsa: kesin doğulu refleksi vardır. Ama çekirdeği kırarken kabuğunu tamamen çitleyip un ufak edenler biraz daha İç Anadolu refleksine kayar. Bu, Malatyalı forumlarda sık sık yapılan esprilerden biridir.
Kültürel Karma: Yarı Doğu, Yarı Orta
Malatya aslında tam bir geçiş bölgesidir. Bir yanda Doğu’nun ağırbaşlılığı, diğer yanda İç Anadolu’nun pratikliği vardır. Mesela yemek kültürüne bakın: Analı-kızlı çorba, içli köfte, sarmalar… Bunlar doğulu damarı gösterir. Ama günlük yaşam pratiklerine bakarsınız, İç Anadolu’daki “çalış, üret, ticarete bak” mantığı da ağır basar.
Forumlarda Mizahi Atışmalar
Malatyalı bir erkek yazıyor:
— “Biz doğuluyuz kardeşim, fazla tartışmaya gerek yok. Doğu’nun en batısıyız ama hâlâ doğuyuz.”
Altına bir kadın cevap veriyor:
— “Sen öyle diyorsun ama biz düğünlerde İç Anadolu halayı da çekiyoruz, doğuda böyle karışık halay yok.”
Sonra üçüncü biri geliyor:
— “Ne doğusu ne ortası, Malatya kayısıdır. Nereden bakarsan bak, dünyanın ortasındayız.”
Forumun tadı da işte burada çıkıyor; herkes haklı gibi, kimse de yanılmıyor aslında.
Aidiyet Meselesi: Kendini Nerede Görüyorsun?
Malatyalıların bir kısmı, doğulu olmaktan gurur duyar. “Doğu’nun incisi” derler. Bazıları ise “bizim konumumuz farklı, biz Türkiye’nin kalbiyiz” diyerek ayrı bir kategori açar. Buradaki mesele aslında coğrafyadan ziyade kimlik ve aidiyet. İnsan nerede kendini rahat hissediyorsa oradandır.
Sonuç: Harita Çizgileri Değil, İnsanların Gönlü Belirler
Malatyalılar doğulu mu sorusunun kesin bir cevabı var mı? Evet: Haritaya göre var. Ama forumlarda bu mesele asla kapanmaz. Çünkü mesele sadece çizgiler değil, hisler ve ilişkiler. Erkekler çözüm odaklı harita açıp noktaları gösterirken, kadınlar empatiyle “bizim soframızda doğu da var, orta da var” diyor. Ve işin güzelliği, her iki yaklaşım da Malatya’nın zenginliğini yansıtıyor.
Kısacası Malatya, doğu mu batı mı değil, hem doğu hem batı; hem strateji hem empati. Forumlarda bu tartışma bitmez ama sohbeti de en tatlı yapan bu olur. Hele bir de kayısı tabağı yanınıza gelirse, mesele kendiliğinden çözülür: Malatya dünyanın ortasıdır.