Yaşlıların tüm insan haklarından yararlanma konusunda BM bağımsız uzmanı Claudia Mahler, Cenevre’deki BM İnsan Hakları Konseyi’ne sunduğu yıllık raporunda bu çağrıyı yaptı.
Hızla yaşlanan bir dünyada, yaşlılara yönelik şiddetin yaygın ve her yerde bulunmasına ve milyonlarca yaşlı insanı riske atmasına rağmen hâlâ ele alınmadığını söyledi.
Öncelik değil
“Yaşlılıkta istismarla mücadele ulusal, bölgesel veya küresel düzeyde bir öncelik değildir” diye ekledi.
Bayan Mahler, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) altı yaşlı kişiden birinin bir tür şiddete maruz kaldığını tahmin eden bilgileri aktardı.
Raporunda yaşlılıkta şiddet, ihmal ve istismarın hem zihinsel hem de fiziksel sağlık üzerinde geniş kapsamlı etkilerinin olduğunu belirterek, yeterli müdahale ve çözümlerin gerekliliğinin altını çizdi.
Krizlerde vaka sayısı artıyor
“COVID-19 salgını gibi devam eden krizlerin yanı sıra silahlı çatışmalar ve iklim değişikliğinin etkileri sırasında yaşlılara yönelik şiddette bir artış kaydedildi” dedi.
“Krizler ekonomik aksaklıklara yol açıyor, dünya çapındaki destek yapıları üzerinde daha fazla baskı yaratıyor ve daha fazla yaşlı insanı şiddet eylemlerinin kurbanı olma riskiyle karşı karşıya bırakıyor.”
Şu anda “yaşlı istismarı”nın küresel olarak kabul edilmiş bir tanımı olmasa da beş tür istismarın tanımlanabileceğini söyledi: fiziksel; psikolojik veya duygusal; cinsel; mali veya maddi; ve ihmal.
Yaşlı ayrımcılığı istismarı körüklüyor
Bayan Mahler ayrıca nefret söyleminin yaşlılara yönelik istismarın ek bir biçimi olduğunu da kabul etti.
“Yaş ayrımcılığı, yaşlı yetişkinler arasında istismarın yaygınlığında önemli bir rol ve risk faktörü oynuyor” dedi.
“Yaş ayrımcılığı kavramının temelinde olumsuz stereotipler ve önyargılar yatmaktadır ve yaşlılara yönelik şiddet, istismar ve ihmal dahil olmak üzere zararlı sonuçlara yol açabilmektedir.”
Önleyin ve koruyun
Bayan Mahler’in raporu, yasama ve politika müdahaleleri, önleme programları, yaşa uygun toplum hizmetlerinin sağlanması, kolluk kuvvetlerinin müdahaleleri ve adalete erişim dahil olmak üzere yaşlı istismarını önlemeye ve korumaya yönelik çeşitli eylemleri tanımlamaktadır.
Ayrıca şiddet, istismar ve ihmal vakalarının yaygınlığına ilişkin verilerin etkili bir şekilde toplanmasını ve analiz edilmesini teşvik etti.
“Bu tür veriler, sorunun kapsamlı bir şekilde anlaşılması açısından çok önemlidir. Yaşlı insanların çeşitliliği veri toplama metodolojilerine ve protokollerine entegre edilmelidir” tavsiyesinde bulundu.
Bağımsız sesler
Bağımsız uzmanlar, belirli ülke durumlarını ve tematik konuları izlemek üzere BM İnsan Hakları Konseyi tarafından atanır.
Gönüllü olarak çalışıyorlar. bireysel kapasiteleriyle hizmet ederler ve herhangi bir hükümet veya kuruluştan bağımsızdırlar.
Uzmanlar BM personeli değil ve çalışmaları karşılığında herhangi bir ücret almıyorlar.